صنایع دستی استان لرستان

جاجیم

جاجیم لرستان به لحاظ تنوع رنگ ها بسیار چشم نواز بوده و از نخ پشمی و رنگ های طبیعی رنگرزی بافته می شود که چهارگوشه های مربعی 10*10 سانتیمتر اصلی ترین طرح آن را شامل می شود. در لرستان به جاجیم « ماشته » می گویند که از دیرباز تاکنون در میان مردم این دیار به عنوان مهمترین و زیباترین جهیزیه عروس مورد استفاده قرار می گیرد.

 

 

گلیم

در گلیم نقشه کاربرد چندانی ندارد و معمولاً نقش آفرینی در آن به صورت ذهنی و سلیقه ای انجام می شود. گلیم لرستان بیش از قالی سابقه و قدمت دارد و در واقع قالی در اثر تکامل گلیم طی قرن های متمادی پدید آمده است. نقوش آن بر گرفته از طبیعت، شکار و اشکال انتزاعی است. که با بهره گیری از اعتقادات و باورهای آیینی و سنتی بافته و به بازار عرضه می شود. گلیم از نخ پنبه ای یا کنفی با رد گیری تار و پود بافته می شود

 

ورشو سازی

صنعت ورشو سازی در گذشته نه چندان دور در شهر بروجرد رونق فراوانی داشت و بخش وسیعی از بازار قدیمی این شهر را به خود اختصاص می داده است. گستردگی این هنر به حدی بوده است که نام شهر بروجرد و ورشو با هم آمیخته شده اند. این فلز به صورت ورق از کشور آلمان و لهستان به ایران وارد می شده است و با داشتن جلا و مقاومت طولانی در مقابل پوسیدگی، آنرا « ژرمن سیلور » نیز اطلاق می کردند. هنرمندان دیار بروجرد، با استفاده از فن چکش کاری و خم کاری و استفاده از دستگاههای ساده و همچنین نیروی بازوی خود ، به خلق آثار فلزی بسیار زییایی از ورقهای ورشوئی می پرداختند که از جمله می توان به ظروف غذا خوری، سماور، سینی، قندان، چایدان، گلاب پاش و … اشاره نمود. از برجسته ترین هنرمندان این حرفه می توان استاد علی مینا گر، مرحوم استاد رئوف، مرحوم استاد قریب استاد رضا گلدوز، استاد محمد باد آور، استاد علیرضا شاددل، استاد ماشاء اله فرخی و دیگران را نام برد

 

گیوه دوزی

یکی از صنایع دستی رایج در لرستان می باشد. گیوه از دوقسمت اصلی « زیره » و« رویه» تهیه می شود. ساخت زیره به وسیله دو لایه چرم که یکی از آنها توسط اشخاصی به نام (آجیه کو ) با نخهای نسبتاً ضخیمی آج انجام می شود. پس از آج با استفاده از لایه های مقوا و چرم زیر آجیه شده دوره دوزی و آماده اجرا و مراحل بعدی کار که شامل بافت دور گیوه و نیز رویه آن می باشد با استفاده از نخ های نازکتر و ظریفتری با سوزنهای کوچک و ریز بافته می شود. در مرحله آخر بافت قسمتهای خارجی به طرز زیبا و ماهرانه ای انجام می شود . پس از اتمام کار بافت که توسط زنان خانه دار و به عنوان کاری جنبی صورت می گیرد استاد کار گیوه دوز، مابقی کار یعنی قرار دادن پارچه مناسب و چسباندن آن داخل گیوه بوسیله سریشم و نیز چرم دوزی پشت پاشنه و بعضاً میخ کوبی پاشنه جهت جلوگیری از ساییدگی را انجام می دهد.

 

هور اسبو

هور اسبو وسیله خورجین مانندی است که به وسیله زنان بافته می شود کلیه مراحل و مکانیزم بافت آن مانند گلیم است، با این تفاوت که ابعاد آن با گلیم فرق می کند. هور اسبان برای نگهداری و حمل اشیاء قیمتی نظیر پول و … و اشیای قیمتی زنانه بکار می رود. هور اسبان را هنگام کوچ بر روی اسب قرار می دهند و آنرا با نخ های رنگی و تقریباً به شکل قالی می بافند. این وسیله قبلاً به عنوان جهیزیه به دختران عشایر داده می شود. از دیگر دست بافت های زنان عشایر لر که در میان همه کوچ نشینان دیده می شود جل است. جل برای پوشش چهار پایان ( اسب – قاطر – الاغ ) و به منظور جلوگیری از خراش پوست حیوان به هنگام حمل بار و حفظ آن در مقابل سرما مورد قرار می گیرد. جل نیز به وسیله دار افقی (تمدار) بافته می شود. مدت زمان لازم برای بافت آن در صورتی که توسط دو زن بافنده انجام می شود دو روز و اگر چهار زن عشایر همزمان شروع به بافت نمایند یک روز کافی است. اندازه جل 60/1 * 1 می باشد. میزان پشم مورد نیاز یک جل چهار الی پنج کیلوگرم می باشد.

 

کاک

این نوع شیرینی که از دیرباز در لرستان از شهرت خوبی برخوردار بوده است هم اکنون نیز با آرد، روغن حیوانی، زعفران تهیه و تزیین می شود و به دلیل کیفیت بالا و طعم دلپذیر و عاری از مواد افزودنی مضر و نگهدارنده یکی از بهترین سوغات این دیار به شمار می آید.

همچنین این رشته ها جزء صنایع دستی این استان می باشد: قالی بافی، نمد مالی، سیاه چادر بافی، قلمزنی روی ورشو، خراطی چوب.

منبع : صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران

امتیاز شما به این مطلب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این قسمت را پر کنید
این قسمت را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

مطالب پیشنهادی

keyboard_arrow_up